Câu chuyện về cổng kết nối HDMI
DisplayPort là chuẩn kết nối được phát triển bởi VESA (được thành lập bởi NEC Home Electronics, ATI Technologies, Genoa Systems, Orchid Technology, Renaissance GRX, STB Systems, Tecmar, Video 7 và Western Digital/Paradise Systems; sau này mở rộng thêm nhiều thành viên) với mục tiêu truyền tải tín hiệu hình ảnh đến thiết bị trình chiếu (điển hình là màn hình máy tính). Tuy nhiên nó được thiết kế đa nhiệm nên ngoài tín hiệu hình ảnh, DisplayPort còn hộ trợ tín hiệu âm thanh, dữ liệu USB,… chỉ với 1 dây cáp. Chuẩn DisplayPort 1.3 mới nhất có băng thông 32.4 Gbit/s và có khả năng truyền tải tín hiệu 4K@120Hz hoặc 8K@60Hz. DisplayPort được tối ưu cho dây cáp có độ dài dưới 3 m. VESA phát hành DisplayPort miễn phí vì vậy nhà sản xuất sẽ không tốn bất kỳ phí bản quyền nào khi tích hợp nó trên sản phẩm (ít nhất là tới thời điểm này).
Nếu bạn chú ý, danh sách ban điều hành của HDMI Forum hầu hết đều thuộc các ông lớn trong lĩnh vực TV/thiết bị giải trí gia đình như Sony, Samsung, LG, Sharp,... Như vậy không chỉ tích hợp, các nhà sản xuất TV hiện nay cũng có một phần quyết định trong việc phát triển HDMI. Như vậy việc họ ủng hộ HDMI là chyện rất hiển nhiên mặc dù thông số kỹ thuật của nó không bằng DisplayPort. Trong khi đó VESA là liên minh của những hãng tên tuổi trong lĩnh vực máy tính với ban điều hành hiện tại hầu hết thuộc về những công ty chuyên về máy tính như AMD, Nvidia, Qualcomm, Texas Instrument, Apple (và giờ bạn có lẽ đã hiểu vì sao mà Apple Thunderbolt tương thích với mini DisplayPort),... Việc DisplayPort được ưa chuộng trên các dòng màn hình máy tính có lẽ cũng không có gì bất ngờ.
Khác với những nhà sản xuất TV, các hãng sản xuất màn hình máy tính luôn dành sự ưu ái đặc biệt dành cho kết nối DisplayPort. Thậm chí ở một số dòng nhất định, bạn buộc phải dùng DisplayPort mới có thể sử dụng hết tính năng của màn hình.
....
Ngược lại với HDMI Forum, ban điều hành của VESA bao gồm những ông lớn trong lĩnh vực PC như Apple, Nvidia, AMD, Qualcomm, Apple,... Do đó không chỉ tích hợp DisplayPort vào trong thiết bị của mình, những hãng này còn có tiếng nói quyết định trong việc phát triển DisplayPort. Chính việc laptop, desktop, card màn hình đều tích hợp DisplayPort khiến cho các nhà sản xuất màn hình dù muốn hay vẫn buộc phải tích hợp chuẩn kết nối này vào sản phẩm của mình. Việc ban điều hành của VESA bao gồm các hãng công nghệ lớn trong lĩnh vực máy tính cũng thể hiện phần nào qua xu hướng đón đầu tương lai trong quá trình phát triển DisplayPort. Chẳng hạn như khi màn hình 4K vẫn còn chưa xuất hiện, DisplayPort 1.2 vào năm 2009 đã hỗ trợ 4K@60Hz. Còn chuẩn DisplayPort 1.3 mới nhất hiện nay đã sẵn sàng hỗ trợ 8K@60Hz. Ngược lại, HDMI tỏ ra khá chậm chạp trong việc nâng cấp. Phải đến khi các màn hình và TV 4K trở nên tương đối phổ biến vào năm 2013 thì chuẩn 2.0 mới xuất hiện. Những dòng TV 4K đầu tiên dù giá cực kỳ đắt đỏ nhưng chỉ được tích hợp HDMI 1.4b, giới hạn độ phân giải tối đa ở 4K@30Hz
Nhà sản xuất luôn khuyến cáo sử dụng DisplayPort để đạt được hiệu năng tối ưu các màn hình chơi game tần số quét cao
DisplayPort có thông số kỹ thuật vượt trội so với HDMI. Từ băng thông, khả năng tuỳ biến các tính năng phụ (tính năng CEC và ARC của HDMI trên lý thuyết vẫn có thể tích hợp trên DisplayPort nhưng tạm thời vẫn chưa có hãng nào muốn làm điều đó), khả năng chuyển đổi (DiplayPort cho phép dùng adapter giá rẻ để chuyển sang HDMI, DVI thậm chí là cả VGA). Bên cạnh đó DisplayPort cho phép tốc độ tần số quét tối đa là 144 Hz, yếu tố cực kỳ quan trọng đối với màn hình chơi game. Trong khi đó mặc dù về lý thuyết có thể thưc hiện được, HDMI hiện tại chỉ hỗ trợ tối đa 60 Hz dù ở bất kỳ độ phân giải nào (ngoại lệ duy nhất là nó có thể lên 120 Hz khi truyền tín hiệu hình ảnh 3D, tuy nhiên đó là do sao chép tín hiệu). Hạn chế lớn nhất là độ dài dây thụ động tối đa của DisplayPort chỉ là 3 m so với 10 m của HDMI, nhưng điều này không ảnh hưởng lớn đến người dùng màn hình máy tính vì PC thường đặt ở rất gần.
Gigabyte GV-N950Xtreme-2GD là dòng card tầm trung tích hợp đến 3 cổng DisplayPort nhưng chỉ có 1 HDMI
Khả năng hỗ trợ đa màn hình của DisplayPort tỏ ra vượt trội so với HDMI khi cho 1 nguồn phát có thể xuất ra nhiều thiết bị cùng lúc (1920x1080@60Hz x 4, 2560x1440@60Hz x 2). Đây cũng là cách hiệu quả nhất để bạn có thể thiết lập hệ thống chơi game đa màn hình. Nếu để ý, bạn sẽ thấy các dòng card màn hình cao cấp thường thích hợp 2 - 3 cổng DisplayPort nhưng chỉ có 1 cổng HDMI. Điều này không phải ngẫu nhiên mà đều nằm trong chủ đích của nhà sản xuất nhằm khuyến khích việc sử dụng đa màn hình. Ngoài ra một số dòng màn hình đồ hoạ cao cấp cho phép sử dụng DisplayPort làm kết nối bắt cầu (daisy chain), cho phép hiển thị gián tiếp từ màn hình này sang màn hình khác.
VESA cho phép các thành viên của mình dựa trên chuẩn DisplayPort để phát triển những công nghệ bổ sung. Và những ông lớn như Apple, Nvidia hay AMD đã tận dụng rất tốt yếu tố này. Apple lấy cả kết nối mini DisplayPort để cùng Intel để phát triển thành chuẩn Thunderbolt. Vì vậy dù các máy Mac đời mới của Apple (trừ Macbook 2015) chỉ tích hợp Thunderbolt, bạn vẫn có thể dùng nó để xuất hình bằng dây cáp DisplayPort. Trong khi đó vào thời điểm hiện tại công nghệ đồng bộ tần số quét của màn hình và tốc độ dựng hình của GPU như FreeSync (AMD) và G-Sync (Nvidia) đều chỉ hỗ trợ DisplayPort. Thậm chí FreeSync còn được xem như là một tuỳ chọn của chuẩn DisplayPort 1.2b. Nếu bạn để ý, ngay cả những dòng card đời mới của AMD như R9 390x hay Fury cũng chỉ tích hợp HDMI 1.4. Nvidia thì đỡ hơn nhưng bạn cần ít nhất Geforce 960 trở lên thì mới có HDMi 2.0. Cả Nvidia và AMD đều cho biết sẽ phát triển FreeSync và G-Sync cho HDMI tuy nhiên tại thời điểm của bài viết này thì tất cả vẫn chỉ là lời hứa.
Displayport (trái) được phát hành miễn phí trong khi HDMI (phải) yêu cầu phí bản quyền
Về mặt kinh tế, DisplayPort sẽ đem lại lợi nhuận cao hơn cho nhà sản xuất bởi lẽ nó không có phí bản quyền. Trong khi đó bất kỳ nhà sản xuất nào muốn tích hợp HDMI đều phải trả phí hằng năm là 10.000 USD và 0,15 USD cho mỗi thiết bị (giảm xuống 0,05 USD nếu đặt logo HDMI trên sản phẩm và 0,04 USD nếu tích hợp thêm chế độ bảo vệ bản quyền HDCP). Ngay cả nếu trong tương lai VESA thua trong cuộc chiến bản quyền với MPEG-LA thì mỗi thiết bị tích hợp DisplayPort sẽ chịu mức phí bản quyền là 0,20 USD, tuỳ theo quy mô sản xuất mà chi phí các nhà sản xuất phải trả vẫn có thể sẽ thấp hơn HDMI.
Về mặt kinh tế, HDMI dù phải trả phí bản quyền khi tích hợp lên TV nhưng thực chất hầu hết các hãng TV lớn đều trong HDMI Forum. Nói một cách đơn giản là họ tự trả chi phí để phát triển chuẩn HDMI. DisplayPort tính đến thời điểm này vẫn là miễn phí để tích hợp nhưng hiện VESA đang vướng phải tranh chấp với hiệp hội MPEG-LA. Do DisplayPort sử dụng một số bản quyền sáng chế mà MPEG-LA (thay mặt một số hãng) nắm giữ, phí bản quyền yêu cầu là 0.20 USD cho mỗi thiết bị tích hợp. Ngoài ra việc tích hợp cả DisplayPort và HDMI sẽ làm tăng chi phí sản xuất, điều mà không hãng nào muốn.
Về mặt kỹ thuật, DisplayPort dù có băng thông cao hơn nhưng chỉ hỗ trợ chiều dài dây (thụ động, không sử dụng thiết bị khuếch đại tín hiệu) tối đa 3 m. Đủ để đáp ứng nhu cầu của phần lớn người dùng, tuy nhiên đối với những rạp hát tại gia phức tạp thì chiều dài tối đa 10 m của HDMI cho phép người dùng dễ dàng hơn trong việc thiết lập.
Một điểm HDMI được đánh giá cao (nhưng không nhiều người dùng tới) là nó được tích hợp sẵn tính năng CEC cho phép một remote có thể điều khiển nhiều thiết bị kết nối thông qua HDMI. Điển hình là khi kết nối soundbar với TV thông qua HDMI, bạn điều chỉnh âm lượng bằng remote TV thì âm lượng của soundbar cũng được điều chỉnh theo hay bật TV thì soundbar cũng bật theo (nếu bạn có cắm điện). DisplayPort về lý thuyết có thể hỗ trợ CEC thông qua kênh phụ, tuy nhiên cho đến hiện tại vẫn chưa có nhà sản xuất nào tích hợp.
Nguồn: vozer
Đăng nhận xét